Dział progra-mowy

Tematy jednostek metodycznych

Wymagania programowe

Podstawowe

Uczeń potrafi:

Stopień wymagań

Ponadpodstawowe

Uczeń potrafi:

Stopień wymagań

Inwestycje i kredyty
bankowe

Ewidencja środków pieniężnych i rozliczeń
z bankami

sklasyfikować składniki inwestycji

K

scharakteryzować poszczególne składniki inwestycji

P

sporządzić, skontrolować
i zadekretować dokumenty obrotu gotówkowego

R

zidentyfikować wymagania formalne dowodów obrotu pieniężnego

P

sporządzić, skontrolować i zadekretować dokumenty obrotu bezgotówkowego

R

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów obrotu gotówkowego

P

zaewidencjonować operacje gospodarcze

związane z obrotem gotówkowym i bezgotówkowym

R

scharakteryzować formy rozliczeń bezgotówkowych

P

zastosować kursy walut obcych  do wyceny środków pieniężnych w kasie

D

rozpoznać rodzaje rachunków bankowych

K

obliczyć różnice kursowe powstałe  z wyceny środków pieniężnych i kredytów bankowych wyrażonych w walutach obcych

R

rozpoznać rodzaje kredytów bankowych

P

obliczyć i zaksięgować odsetki od lokat terminowych

D

objaśnić inne środki pieniężne

P

obliczyć i zaksięgować odsetki wekslowe

D

Ewidencja aktyw finansowych innych niż środki pieniężne

wymienić rodzaje papierów wartościowych

K

zaewidencjonować operacje gospodarcze dotyczące zmian
w stanie posiadanych papierów wartościowych

 i udzielonych pożyczek

D

Rozrachunki

Rozrachunki
z odbiorcami
i dostawcami

sklasyfikować rozrachunki
według różnych kryteriów

K

obliczyć odsetki za zwłokę
w zapłacie przy rozrachunkach gospodarczych

R

określić rodzaje rozrachunków

K

sporządzić, skontrolować i zadekretować notę odsetkową

R,D

zidentyfikować wymagania formalne dokumentów rozrachunkowych

P

sporządzić dokumenty rozliczeniowe o charakterze informacyjnym, np. wezwanie do zapłaty

R

rozróżnić księgowe dokumenty

rozrachunkowe

P

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian

 w stanie rozrachunków z dostawcami i odbiorcami

R

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów rozrachunkowych

P

zastosować kursy walut obcych

do wyceny rozrachunków wyrażonych w walutach obcych

D

dobrać księgowy dowód rozrachunkowy do treści operacji gospodarczej

P

obliczyć różnice kursowe powstałe z wyceny rozrachunków wyrażonych w walutach obcych

D

rozróżnić kategorie związane z wyceną rozrachunków: wartość nominalna, kwota wymaganej zapłaty, kwota wymagającej zapłaty

P

określić kryteria ustalania odpisów aktualizujących

R

 dokonać odpisów aktualizujących

  wartość należności

R

 wycenić składniki aktywów z

  uwzględnieniem stanów kont

  korygujących

D

Rozrachunki publicznoprawne

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów dokumentujących rozrachunki publiczno-prawne

P

obliczyć odsetki za zwłokę w zapłacie przy zobowiązaniach budżetowych

R

dobrać księgowy dowód dokumentujący rozrachunki publicznoprawne do treści operacji gospodarczej

P

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian

 w stanie rozrachunków publicznoprawnych

R

Rozrachunki
z pracownikami

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów dokumentujących rozrachunki z pracownikami

P

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian w stanie rozrachunków z pracownikami

R

• dobrać księgowy dowód dokumentujących rozrachunki z pracownikami do treści operacji gospodarczej

P

rozliczyć koszty podróży służbowych

D

Pozostałe rozrachunki

formułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów dokumentujących pozostałe rozrachunki

P

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian w stanie pozostałych rozrachunków

R

dobrać księgowy dowód dokumentujących pozostałe rozrachunki do treści operacji gospodarczej

P

Obrót materiałowy

Rozliczanie procesu zakupu materiałów

zidentyfikować wymagania formalne przychodowych dowodów księgowych obrotu materiałowego

K

skontrolować i zadekretować dokumenty przychodowe

 obrotu materiałowego

R

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie przychodowych dowodów księgowych obrotu materiałowego

P

wycenić składniki aktywów
i pasywów z uwzględnieniem sald końcowych konta

rozliczenie zakupu materiałów

D

dobrać księgowy dowód przychodowy obrotu materiałowego do treści operacji gospodarcze

P

sporządzić dokument-polecenie księgowania dotyczący rozliczenia zakupu materiałów

R

rozróżnia kategorie związane z wyceną materiałów – cena zakupu, cena nabycia, stała cena ewidencyjna

P

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zakupu materiałów

R

obliczyć odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów przyjętych do magazynu

R

Ewidencja rozchodu materiałów

zidentyfikować wymagania formalne rozchodowych dowodów księgowych obrotu materiałowego

K

skontrolować i zadekretować dokumenty rozchodu

 obrotu materiałowego

R

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie rozchodowych dowodów księgowych obrotu materiałowego

P

rozliczać odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów

przypadające na rozchodowane materiały

D

dobrać księgowy dowód rozchodowy obrotu materiałowego do treści operacji gospodarcze

P

sporządzić dokument-polecenie księgowania dotyczący

 rozliczenia odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów

 i kosztów zakupu

R

stosuje metody wyceny rozchodu materiałów: FIFO, LIFO, cen przeciętnych

P

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące rozchodu

 materiałów (wydanie materiałów do zużycia, rozliczenie

 odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów, rozliczenie

 kosztów zakupu)

R,D

określa kryteria ustalania odpisów aktualizujących

     P

dokonuje odpisów aktualizujących wartość materiałów

R

wycenić materiały z uwzględnieniem stanów kont korygujących

D

wycenić materiały w cenie zakupu i cenie nabycia

D

Aktywa trwałe

Ewidencja zmian w stanie
i ruchu środków trwałych

rozróżnić kategorie przyjęte
dla potrzeb wyceny środków trwałych, np. cena zakupu, cena nabycia, cena sprzedaży netto, koszt wytworzenia, koszt historyczny, cena ewidencyjna, wartość początkowa, wartość godziwa, wartość bieżąca

K

sporządzić, skontrolować
i zadekretować dokumenty obrotu środkami trwałymi

R

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów księgowych obrotu środkami trwałymi

P

dokonać odpisów amortyzacyjnych środków trwałych

R

dobrać księgowy dowód obrotu środkami trwałymi do treści operacji gospodarczej

P

rozpoznaje różnice w naliczaniu amortyzacji wg prawa bilansowego i podatkowego

D

obliczyć wartość początkową środków trwałych

P

wycenić składniki środków trwałych
z uwzględnieniem stanów kont korygujących

R

rozróżnia kategorie amortyzacja i umorzenie środków trwałych

P

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian w stanie środków trwałych (np. zakup, sprzedaż, darowizna, likwidacja, umorzenie,

wytworzenie we własnym zakresie)

R

identyfikuje składniki aktywów trwałych podlegające amortyzacji wg prawa bilansowego i podatkowego

P

sporządza plan amortyzacji środków trwałych

R

wskazuje czynniki wpływające na okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacji

P

sporządza tabele amortyzacyjne z uwzględnieniem metod amortyzacji liniowej i degresywnej

D

rozróżnia metody amortyzacji

K

analizować zapisy tabeli amortyzacyjnej

D

oblicza kwoty odpisów amortyzacyjnych różnymi metodami dla celów bilansowych i podatkowym

P

Środki trwałe w budowie

rozróżnić kategorie przyjęte
dla potrzeb wyceny środków trwałych w budowie, np. koszt wytworzenia, wartość początkowa

K

zidentyfikować koszty składające się na wycenę środków trwałych w budowie

R

wymienić koszty zaliczane do kosztów środków trwałych w budowie

K

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian w stanie środków trwałych w budowie

R

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów księgowych dotyczących środków trwałych w budowie

P

rozliczyć koszty poniesione na środki trwałe w budowie

D

dobrać księgowy dowód dotyczący środków trwałych w budowie do treści operacji gospodarczej

P

Wartości niematerialne
i prawne

rozróżnić kategorie przyjęte dla potrzeb wyceny wartości niematerialnych i prawnych,
np. cena zakupu, cena nabycia, cena sprzedaży netto, koszt wytworzenia, koszt historyczny, cena ewidencyjna, wartość początkowa, wartość godziwa, wartość bieżąca

K

obliczyć wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych

R

formułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów księgowych obrotu wartościami niematerialnymi
i prawnymi

P

wycenić składniki wartości niematerialnych i prawnych
z uwzględnieniem stanów kont korygujących

D

dobrać księgowy dowód obrotu wartościami niematerialnymi i prawnymi do treści operacji gospodarczej

P

dokonać odpisów amortyzacyjnych wartości niematerialnych i prawnych

R

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian w stanie wartości niematerialnych i prawnych
(np. zakup, sprzedaż)

R

Rachunek kosztów

Ewidencja kosztów
i ich rozliczenie

rozróżnić koszty proste i złożone

K

sporządzić dokumenty polecenie księgowania dotyczące ewidencji kosztów w układzie rodzajowym

R

rozróżnić układy gromadzenia kosztów działalności operacyjnej jednostki

K

zaksięgować koszty działalności podstawowej w układzie rodzajowym

R

rozróżnić koszty układu rodzajowego

K

sporządzić rozdzielniki dla rozliczenia kosztów wg miejsc ich powstawania, np.: rozdzielnik zużycia materiałów, płac i narzutów na płace

R

rozróżnić koszty układu podmiotowo-funkcjonalnego

K

zaksięgować koszty w układzie podmiotowo-funkcjonalnym

R

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów księgowych dokumentujących poniesione koszty w układzie rodzajowym

P

sporządzić dokumenty polecenia księgowania dotyczące ewidencji kosztów i ich rozliczania w rozwiniętym rachunku kosztów

R

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów księgowych dokumentujących poniesione koszty w układzie podmiotowo-funkcjonalnym

P

zaksięgować koszty w rozwiniętym rachunku kosztów

R

rozróżnić warianty organizacji rachunku kosztów

P

rozliczyć koszty działalności pomocniczej

D

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów księgowych dokumentujących poniesione koszty ewidencjonowane w rozwiniętym rachunku kosztów

P

rozliczyć koszty pośrednie produkcji działalności podstawowej

D

rozpoznaje koszty dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych

P

rozliczyć koszty działalności podstawowej

D

rozliczyć  koszty rozliczane w czasie

D

zaewidencjonować czynne i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów w księgach rachunkowych

R

interpretować salda kont rozliczeń międzyokresowych kosztów

D

Kalkulacja kosztów

zidentyfikować pozycje kalkulacyjne kosztów

K

dobrać metodę kalkulacji kosztów do typu produkcji, np. masowej, seryjnej, jednostkowej

R

rozpoznać rodzaje kalkulacji

P

ustalić koszty działalności podstawowej (produkcyjnej) do kalkulacji kosztu wytworzenia

R

rozpoznać metody kalkulacji kosztów

P

sporządzić tabelę kalkulacyjną

R,D

wskazać różnice między kosztami bezpośrednimi i pośrednimi

P

obliczyć koszt jednostkowy wytworzenia, produktu gotowego, produktu niezakończonego, stosując różne metody kalkulacji

D

omówić klucze podziałowe stosowane przy rozliczaniu kosztów pośrednich

P

sprawdzić wyniki kalkulacji

D

dobrać klucz podziałowy do rozliczenia kosztów pośrednich

D

rozliczyć koszty pośrednie

R

Produkty pracy

Ewidencja zwiększenia stanu produktów pracy

rozróżnia kategorie przyjęte do wyceny produktów pracy: koszt wytworzenia, planowany koszt wytworzenia

K

zaewidencjonować wyniki kalkulacji

R

 wycenić wyroby gotowe
 z uwzględnieniem stanów kont

 korygujących

D

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów przychodowych obrotu produktami pracy

P

skontrolować i zadekretować dokumenty przychodowe

produktów pracy

R

dobrać księgowy dowód przychodowy obrotu produktami pracy do treści operacji gospodarcze

P

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące przyjęcia z produkcji produktów pracy w koszcie rzeczywistym i planowanym

R

sporządzić dokument-polecenie księgowania dotyczący rozliczenia przyjęcia produktów pracy w koszcie

planowanym

R

Ewidencja zmniejszenia stanu produktów pracy

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie dowodów księgowych dotyczących momentu rzeczowego i finansowego sprzedaży wyrobów gotowych

P

skontrolować i zadekretować dokumenty rozchodowe produktów pracy

D

dobrać księgowy dowód rozchodowy obrotu produktami pracy do treści operacji gospodarczej

P

stosować  metody wyceny rozchodu produktów gotowych po koszcie wytworzenia: metodą FIFO, LIFO, cen przeciętnych

R

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące momentu

rzeczowego i finansowego sprzedaży wyrobów gotowych

R

rozliczyć odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych

D

sporządzić dokument-polecenie księgowania dotyczący rozliczenia odchyleń od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych

R

określa kryteria ustalania odpisów aktualizujących

R

dokonuje odpisów aktualizujących wartość wyrobów gotowych

D

Obrót towarowy

Rozliczenie procesu zakupu towarów

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie przychodowych dowodów księgowych obrotu towarowego

P

wycenić towary z uwzględnieniem stanów kont korygujących

D

dobrać księgowy dowód przychodowy obrotu towarowego do treści operacji gospodarczej

P

skontrolować i zadekretować dokumenty dotyczące zakupu towarów

R

rozróżnia kategorie przyjęte do wyceny towarów: cena zakupu, cena nabycia, cena sprzedaży

K

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zakupu towarów (ewidencja w  rzeczywistych cenach zakupu i cenach sprzedaży, import, reklamacje)

R

oblicza cenę sprzedaży towaru

p

obliczyć wartość towarów na dzień przyjęcia do ewidencji

R

obliczyć odchylenia od cen ewidencyjnych towarów

 przypadające na składniki przyjęte do magazynu

R

sporządzić dokument polecenie księgowania dotyczący

 rozliczenia zakupu towarów

R

Ewidencja rozchodu towarów

sformułować treść operacji gospodarczych na podstawie rozchodowych dowodów księgowych obrotu towarowego

skontrolować i zadekretować dokumenty dotyczące momentu rzeczowego i finansowego sprzedaży towarów

R

dobrać księgowy dowód rozchodowy obrotu towarowego do treści operacji gospodarczej

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące momentu

rzeczowego i finansowego sprzedaży towarów
(w tym eksport, reklamacje)

R

określić kryteria ustalania odpisów aktualizujących

stosować metody wyceny rozchodu towarów

R

rozliczyć odchylenia od cen ewidencyjnych towarów przypadające na składniki rozchodowane z magazynu

D

rozliczyć koszty zakupu towarów

D

sporządzić dokument-polecenie księgowania dotyczący rozliczenia odchyleń od cen ewidencyjnych towarów i kosztów zakupu

R

dokonać odpisów aktualizujących wartość towarów

R

Inwentaryzacja

Zasady organizacji inwentaryzacji

zidentyfikować cele przeprowadzania inwentaryzacji

K

stosuje  metody inwentaryzacji do ustalenia stanu aktywów i pasywów

R

rozróżnić rodzaje inwentaryzacji

K

zidentyfikować składniki majątku inwentaryzowane metodą spisu z natury

R

ustalić kolejność prac związanych
z przebiegiem inwentaryzacji

P

zidentyfikować składniki majątku inwentaryzowane metodą porównania danych ksiąg rachunkowych z dokumentami i weryfikacji wartości tych składników

R

rozpoznać zadania w poszczególnych etapach przebiegu prac inwentaryzacyjnych

P

zidentyfikować składniki majątku inwentaryzowane metod uzgadniania sald

R

określić terminy i częstotliwość przeprowadzania inwentaryzacji różnych składników majątku

P

stosować metody: spis z natury, uzgadnianie sald i weryfikacji zapisów księgowych z dokumentacją
do inwentaryzacji składników majątku

R

zidentyfikować i stosować poszczególne zasady inwentaryzacji

P

sporządzić dokumenty inwentaryzacyjne, np. arkusz spisu
z natury, protokół zestawienia różnic inwentaryzacyjnych,

protokół weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych, potwierdzenie salda należności, protokół weryfikacji dokumentarnej

R

rozróżniać metody inwentaryzacji

P

rozpoznać błędy w wypełnionym arkuszu spisu z natury,np. wskazać błędy rachunkowe, błędy formalne

D

rozróżniać dokumenty wchodzące w skład dokumentacji inwentaryzacyjnej

P

zidentyfikować ilościowe i jakościowe różnice inwentaryzacyjne

K

obliczyć ilościowe i wartościowe różnice wynikające z porównania stanów rzeczywistych składników majątku ze stanami księgowymi

R

sklasyfikować niedobory i nadwyżki inwentaryzacyjne

K

określić rodzaj obliczonej różnicy inwentaryzacyjnej

R

scharakteryzować zasady wyceny ujawnianych różnic inwentaryzacyjnych

P

zaksięgować stwierdzone niedobory do rozliczenia

R

zaksięgować stwierdzone nadwyżki do rozliczenia

R

określić sposoby rozliczania niedoborów niezawinionych

P

obliczyć kwotę kompensaty niedoborów z nadwyżkami

R

określić sposoby rozliczania niedoborów zawinionych

P

zaksięgować kwotę kompensaty niedoborów z nadwyżkami

R

zidentyfikować sposoby rozliczania nadwyżek

P

obliczyć kwoty dopuszczalnych ubytków naturalnych

R

określić warunki kompensowania niedoborów z nadwyżkami

K

zaksięgować kwoty dopuszczalnych ubytków naturalnych

R

określić zasady wyceny niedoborów zawinionych

P

rozliczyć niedobory niezawinione mieszczące się w granicach zakładowych norm ubytków naturalnych oraz przekraczające normy ubytków naturalnych

      R

rozliczyć niedobory zawinione bezsporne i sporne

D

rozliczyć nadwyżki inwentaryzacyjne

R

zaksięgować rozliczenie niedoborów i nadwyżek zgodnie z przyczyną ich powstania

D

Pozostała działa-lność opera-cyjna
i finansowa

Ewidencja pozostałej działalności operacyjnej

zidentyfikować koszty kwalifikowane
do pozostałych kosztów operacyjnych

K

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące powstawania pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych

R

identyfikować przychody kwalifikowane do pozostałych przychodów operacyjnych

K

Ewidencja działalności finansowej

zidentyfikować koszty kwalifikowane
do kosztów finansowych

K

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące przychodów i kosztów finansowych

R

zidentyfikować przychody kwalifikowane do przychodów finansowych

K

dokonać odpisów aktualizujących wartość aktywów finansowych

D

określić kryteria ustalania odpisów aktualizujących wartość aktywów finansowych

P

utworzyć i rozwiązać rezerwy związane z operacjami finansowymi

D

Wynik finansowy

Księgowe ustalanie wyniku finansowego

zidentyfikować elementy wyniku finansowego

K

ustalić wynik finansowy brutto metodą statystyczną w wariacie porównawczym i kalkulacyjnym

R

zidentyfikować obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto w różnych jednostkach

P

ustalić wynik finansowy brutto metodą księgową w wariacie porównawczym i kalkulacyjnym

R

rozpoznaje koszty uznane i nieuznane przez przepisy podatkowe za koszty uzyskania przychodów

P

obliczyć podstawę księgową opodatkowania podatkiem

dochodowym od osób prawnych i ustalić podatek księgowy

R

wskazuje różnice w prawie bilansowym i podatkowym w zakresie uznawalności przychodów

P

obliczyć podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym  od osób prawnych i rzeczywiste zobowiązanie podatkowe  według przepisów podatkowych

D

rozpoznać korekty trwałe i przejściowe uwzględniane przy obliczaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych

P

obliczyć i zaksięgować rezerwę na odroczony podatek dochodowy oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

D

oblicz wynik finansowy netto metodą statystyczną w  wariancie porównawczym i kalkulacyjnym

R

ustalić wynik finansowy netto metodą księgową w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym rachunku zysków i strat

R

sporządzić rozliczenie roczne z tytułu podatku dochodowego jednostek prowadzących księgi rachunkowe

D

Ewidencja rozliczania wyniku finansowego

wskazać sposoby pokrywania straty bilansowej

K

zaewidencjonować operacje gospodarcze związane z pokryciem straty z lat ubiegłych w różnych jednostkach

R

określić zasady pokrywania straty bilansowej z zysku lat następnych według prawa podatkowego

P

zaewidencjonować operacje gospodarcze dotycząc fakultatywnego podziału zysku netto w różnych jednostkach

R,D

określić zasady pokrywania straty bilansowej z lat ubiegłych kapitałami własnymi w różnych jednostkach

P

zinterpretować saldo konta rozliczenie wyniku finansowego

D

wskazać sposoby podziału fakultatywnego zysku netto

K

Kapitały (fundusze) własne i fundusze specjalne

Ewidencja kapitałów (funduszy) własnych
w różnych podmiotach gospodarczych

wymienić rodzaje kapitałów (funduszy) własnych

K

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian w stanie źródeł finansowania (zwiększenia, zmniejszenia stanu kapitałów własnyc, rozliczenia międzyokresowe przychodów) w różnych podmiotach ze względu na formę prawną

R

Ewidencja funduszy specjalnych

wyjaśnić zasady tworzenia ZFŚS

K

zaksięgować operacje gospodarcze dotyczące zmian w stanie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

D

wyjaśnić zasady wykorzystywania środków z ZFŚS

P